“Seksuele rechten zijn de basis voor een gelijke wereld”, zegt Goedele Liekens (Open Vld). In een resolutie stelt ze dat ons land meer moet doen om gezonde seksualiteit in ontwikkelingslanden te promoten. En dat geldt ook dichter bij huis. “Want conservatieve krachten willen vrouwenrechten in Europa inperken”, klinkt het. Wat is de link tussen gezonde seks en armoede? En doet ons land niet al genoeg aan ontwikkelingshulp?
Brecht Neven
“Stel je eens voor dat je je school niet kan afmaken omdat je zwanger wordt. Voor veel meisjes wereldwijd is dat nog altijd een realiteit. Door hen toegang te geven tot anticonceptie hebben ze meer grip op hun eigen leven”, zegt federaal parlementslid Goedele Liekens (Open Vld). De seksuologe stelt samen met haar collega Marianne Verhaert in een resolutie dat ons land meer moet doen voor de seksuele rechten van vrouwen wereldwijd. “Vrouwenrechten promoten komt alle andere ontwikkelingsdoelstellingen ten goede. Inzetten op seksuele rechten is het glijmiddel van ontwikkelingssamenwerking”, zegt ze.
Ontwikkelingshulp met vrouwelijke bril
“Vrouwen empoweren voorkomt armoede omdat ze hun eigen brood kunnen verdienen en ze minder afhankelijk worden van hun partner. Het vormt een dam tegen explosieve bevolkingsgroei en een wapen tegen seksueel geweld”, legt Liekens uit. De link tussen seksuele rechten en armoede werd al uitvoerig onderzocht. Zo stelt een rapport van het Internationaal Monetair Fonds uit 2018 dat de kloof tussen mannen en vrouwen dichten, de economie van ontwikkelingslanden alleen maar ten goede komt. De helft van de wereldbevolking is vrouw, maar hun aandeel in de economie is veel kleiner.
In 2021 besteedde België 2,19 miljard euro aan officiële ontwikkelingshulp. Dat lijkt veel, maar is slechts 0,46 procent van het bruto nationaal product. Ver onder de 0,7 procent waar organisaties als 11.11.11 voor pleiten. Volgens Sensoa ging 11 procent daarvan naar het promoten van vrouwenrechten en seksuele gezondheid. “België zet absoluut stappen, maar het is belangrijk om naar elk ontwikkelingsproject te kijken vanuit het perspectief van vrouwen en meisjes”, zegt Liekens. “Of het nu gaat over een project over landbouw of klimaat, in elk project moeten we nadenken over anticonceptie en seksuele gezondheid”, zegt ze.
Sensoa is echter minder optimistisch. In een rapport schrijft de organisatie dat ze een terugval vreest van het aandeel Belgische ontwikkelingshulp dat gaat naar seksuele gezondheid. “Er is geen garantie dat de steun ook na 2024 vernieuwd wordt”, luidt het.
Recht op abortus in gevaar
Ook dichter bij huis is er meer nood aan aandacht voor gezonde seksualiteit volgens Liekens. “Gezonde seks wil ook zeggen kunnen kiezen wanneer je toe bent aan kinderen. Met anticonceptie en degelijke informatie of als het niet anders kan abortus”, zegt ze. Ze pleit ervoor om het recht op abortus te laten verankeren in het Handvest voor de grondrechten van de Europese Unie. “Landen die abortus inperken kan Europa dan beter aanpakken. Want de Europese Unie is niet alleen een economische club, maar ook een club van normen en waarden”, zegt ze.
“Conservatieve krachten willen vrouwenrechten in Europa inperken. Dat landen zoals Polen en Hongarije abortus proberen te verbieden, kunnen we niet laten gebeuren”, zegt Liekens. “Begrijp me niet verkeerd, wij zijn niet vóór abortus, maar tegen onveilige abortus. Want in landen die abortus verbieden of inperken, daalt het aantal abortussen niet, alleen het aandeel onveilige abortussen stijgt. En dat kost vrouwenlevens”, zegt ze. De ultraconservatieve Poolse regering verbood abortus bijna volledig. Sinds de wetgeving op 27 januari 2021 inging, zoeken volgens Amnesty International steeds meer vrouwen hun toevlucht in het buitenland. Ook het Hongarije van Viktor Orban scherpte half september zijn abortuswetgeving aan.
De resolutie van Liekens en Marianne Verhaert werd afgelopen donderdag (12/01/23) goedgekeurd in de plenaire vergadering van het federaal parlement. Een resolutie is niet bindend en houdt geen verplichting in voor de Belgische regering. “Toch hopen we dat de regering oor heeft voor onze aanbevelingen. We kunnen niet op onze lauweren rusten, de strijd om vrouwenrechten is nog niet gestreden”, besluit Liekens.
Brecht Neven @HLN