SEKSUELE EN REPRODUCTIEVE GEZONDHEID IS HET GLIJMIDDEL VOOR DUURZAME ONTWIKKELING EN GELIJKHEID.
De basis van een eerlijke en gelijke wereld voor vrouwen en meisjes is het recht om over hun eigen lichaam te beslissen. Eerlijke informatie over voortplanting en seksualiteit, toegang tot moderne anticonceptie, tot veilige abortus en het recht om te kiezen met wie en op welke leeftijd je seks wilt of trouwt… Dat recht verdient internationale bescherming, schrijven Goedele Liekens en Marianne Verhaert in een resolutie die vandaag in het parlement wordt besproken.
“In de hele wereld worden mensen stelselmatig de toegang tot seksuele en reproductieve vrijheden ontzegd”, zegt Goedele Liekens. “Vooral jonge meisjes en vrouwen zijn hier het slachtoffer van. De Covid-pandemie heeft deze situatie alleen maar verergerd. Door lockdowns en zware druk op gezondheidsdiensten, werd de reproductieve gezondheidszorg in vele landen minder of zelfs nauwelijks toegankelijk. Informatie over en toegang tot family planning was niet voorhanden, de contraceptie bedeling haperde, met als gevolg meer ongewenste zwangerschappen. Ook de toegang tot veilige abortus leed onder lockdowns en pandemie, zelfs in landen waar de procedure veilig en legaal is. Tot overmaat zagen we wereldwijd een toename van gender en seksueel gerelateerd geweld. Alleen door ervoor te zorgen dat elke vrouw en elk meisje volledige toegang heeft tot haar reproductieve rechten, kunnen we gendergelijkheid bereiken “
Van de 1,9 miljard vrouwen in de reproductieve leeftijdsgroep (15-49 jaar) geven 1,1 miljard vrouwen in 2019 aan dat ze behoefte hebben aan gezinsplanning. Meer dan 842 miljoen vrouwen gebruiken anticonceptiemiddelen, maar zo’n 270 miljoen vrouwen hebben een onvervulde behoefte aan anticonceptie.
“Inzetten op seksuele en reproductieve gezondheid en rechten maakt niet alleen vrouwen en meisjes weerbaarder. De hele maatschappij heeft er bij te winnen. Als meisjes en vrouwen kunnen kiezen wanneer en hoeveel kinderen ze willen -én met wie, maken we henzelf en hun toekomstige kinderen weerbaarder. Ze kunnen studeren, meedraaien in de maatschappij, zijn minder afhankelijk. We empoweren gemeenschappen. Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) is daarom een vlijmscherp wapen tegen armoede (SDG1) , tegen honger (SDG 2) tegen seksueel geweld (SDG5 & 10 gelijkheid) , tegen explosieve bevolkingsgroei (SDG11 & 13) . SRGR is dè gedroomde hefboom voor economische groei (SDG8) , voor betere gezondheid (SDG3) en sanitaire voorzieningen (SDG6) . We weten dat de kinderen van moeders met toegang tot moderne geboorteregeling hoger en kwaliteitsvoller onderwijs volgen (SDG4) . We weten dat gendergelijkheid een veiligere en vredevollere samenleving met zich mee brengt. (SDG16). “
“Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten gaat over véél meer dan seks! Het gaat over wereldwijde vooruitgang en ontwikkeling. Het gaat over de wereld waarin we willen leven. Het noodzakelijke glijmiddel , DE KERNMOTOR zeg maar tot het behalen van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen.” (Goedele Liekens)
Het is daarom hoogtijd om in ons Belgisch buitenlands beleid en ontwikkelingssamenwerking een versnelling hoger te schakelen en concrete maatregelen te nemen om de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van vrouwen en meisjes beter te beschermen, meer te versterken en alle mogelijke taboes hieromtrent met kracht te doorbreken.
Internationale solidariteit
In de resolutie roepen Liekens en Verhaert de Belgische regering op om seksuele en reproductieve rechten (zoals toegang tot anticonceptie en veilige abortus) internationaal op de agenda te zetten. “Het is voor mij echt belangrijk dat de regering op het vlak van internationale solidariteit focust op domeinen waar België het verschil kan maken”, zegt Marianne Verhaert. “Seksuele rechten is één van die domeinen.” Er zijn al verschillende programma’s van internationale organisaties die door België gesteund kunnen worden. “Er zijn gerichte programma’s van onder meer WHO, UNICEF of de Wereldbank. Maar, België kan ook een pioniersrol opnemen en een bijdrage leveren aan het ‘spotlight’ initiative van de VN en de EU”.
Abortus in Handvest voor de grondrechten van de Europese Unie
Ook op Europees niveau kan België een aantal zaken in gang zetten. “We verzoeken de regering om de Europese commissie te wijzen op het belang van een ondersteunend Europees actieplan. Dat kan deel zijn van de strategie voor gendergelijkheid 2020-2025”, zegt Goedele Liekens.
Volgens de initiatiefnemers moet België ook mee zorgen dat het recht op legale en veilige abortus in het Handvest voor de grondrechten van de Europese Unie opgenomen wordt. “Het Franse voorzitterschap heeft aangekondigd dat ze dit zullen voorstellen. België moet dit steunen,” zegt Goedele Liekens.
“Het is enkel door het recht op legale en veilige abortus in het handvest te verankeren, dat we ultraconservatieve lidstaten kunnen verhinderen om het recht op veilige abortus te beperken en uiteindelijk te verbieden”.
Cijfers leren dat pogingen om abortussen te verbieden een tegenovergesteld effect hebben. Ze dwingen vrouwen alleen maar op zoek te gaan naar clandestiene en onveilige alternatieven. Volgens de WHO worden er jaarlijks globaal ongeveer 25 miljoen onveilige abortussen uitgevoerd. Onveilige abortussen zijn zelfs de derde belangrijkste doodsoorzaak van moedersterfte in de wereld
“Landen met een legale abortus zijn de landen met de minst uitgevoerde abortussen. Meestal zetten die landen ook in op informatie- en toegankelijkheidscampagnes rond anticonceptie. Het taboe wordt zo telkens langzaam maar zeker weggewerkt.
Bovendien gebeurt een legale zwangerschapsafbreking op een medisch correcte manier en kan er nadien geïnformeerd worden over correct gebruik van anticonceptie, er is zelfs psychologische opvolging voorzien indien dit gewenst is.”